-
1 ачы тоз
1) с.-х. ки́слая соль2) разг. англи́йская соль ( медицинское средство) -
2 ачы
1. прил.1) ки́слый (лимон, щавель, запах силоса), те́рпкий ( недозрелый плод); ки́слый (те́рпкий) на вкус; предик. кисли́ть разг.яшь әле бу алма, ачы — недозре́ло ещё я́блоко, те́рпкое
ачы туфрак — ки́слая по́чва
2)а) го́рький (хинин, перец, полынный запах); го́рький на вкус; предик. ≈≈ горчи́тьачыдан ачы ни ачы? — ( загадка) что го́рше го́рького?
б) перен. го́рький ( урок), жгу́чий, тя́жкий, го́рестный; по́лный го́рестиачы минутлар — го́рькие мину́ты
ачы газап — жгу́чая му́ка
ачы сынау — тя́жкое испыта́ние
ачы тәҗрибә — го́рький о́пыт
3) е́дкий (дым, запах, вкус чего); въе́дливый, въе́дчивый4)а) жгу́чий, прони́зывающий, пронзи́тельный, ре́зкийб) е́дкий, колю́чий, ко́лкий, ехи́дный, язви́тельный, ядови́тый, о́стрый как бри́тва ( язык чей)ачы ирония — е́дкая иро́ния
ачы тәнкыйть — беспоща́дная кри́тика
ачы көлү — язви́тельный смех
ачы нәфрәт — жгу́чая не́нависть
в) пронзи́тельный, душераздира́ющий, раздира́ющий, исто́шный прост. (голос, возглас, крик), отча́янный, по́лный отча́янияг) пронзи́тельный, ре́зкий, залихва́тский, ди́кий ( свист)2. нареч.; перен."ашыгыч ярдәм" машинасының ачы сигнал тавышы — пронзи́тельные зву́ки сигна́ла "ско́рой по́мощи"
1) е́дко (высмеять кого-л., что-л.), язви́тельно2) пронзи́тельно, исто́шно прост. ( закричать)3) пронзи́тельно, ре́зко, залихва́тски, ди́ко ( свистнуть); гро́мко3. сущ.1)а) ки́слый вкус (при́вкус); ки́слое ощуще́ниеб) ки́слый за́пахв) ки́слое (мн. нет); кисля́тина (мн. нет)ачыны яратмау — не люби́ть ки́слого
2)а) го́речь (мн. нет), го́рький вкус (при́вкус); го́рькое ощуще́ниекайнатып алган гөмбәнең ачысы бетә — в прокипячённых гриба́х исчеза́ет го́речь
ул даруның ачысы һаман тамак төбендә тора — го́речь от э́того лека́рства всё ещё стои́т в го́рле
әрем ачысыдай ниндидер ачы тойдым авызымда — я ощути́л во рту како́й-то го́рький при́вкус наподо́бие полы́ни
б) го́речь (мн. нет), го́рький за́пах; е́дкий (въе́дливый разг.) за́пахтүзәрлек түгел бу төтен ачысына — невозмо́жно вы́нести э́тот е́дкий дым
в) (е́дкий за́пах) уга́рмунчага керергә ашыкмагыз әле, ачысы бетмәгән — подожди́те идти́ в ба́ню, ещё не весь уга́р вы́шел
3) перен. го́речь (мн. нет), го́ресть (мн. нет); го́рькое (тя́жкое) чу́вство; го́рькоегарьләнү ачысы — го́речь оби́ды
ачы белән төчене татыган белер — (посл.) го́рькое да пре́сное позна́л тот, кто их испыта́л
4) разг. кислота́сабынның ачысы кулны ашый — мы́льная кислота́ разъеда́ет ру́ки
5) разг. яд; зе́лье, отра́ваачы биреп үтерү — дать отра́ву; отрави́ть
6) устар.; см. ачылык 4)•- ачы нәрсә
- ачы бал
- ачы итеп
- ачы кайгы
- ачы какы
- ачы кузгалак
- ачы тавыш белән
- ачы тир
- ачы тоз
- ачы торма
- ачысын бетерү••ачы күз яше — го́рькие (горю́чие народно-поэт.) слёзы
ачы таңнан (таң белән) — чуть свет, ни свет ни заря́
ачы телле (тел, сүзле) — е́дкий (злой, беспоща́дный, язви́тельный, ре́зкий) на язы́к, злоязы́чный
ачы язмыш — го́рькая (тя́жкая, чёрная) до́ля (недо́ля, судьба́, судьби́на)
ачыны тату — (много, порядочно) го́ря повида́ть (испы́тывать, пережи́ть)
-
3 тәм
сущ.1) вкус, вкусово́е ка́чество (преимущ. съедобного вещества)ачы тәм — го́рький вкус
әче тәм — ки́слый вкус
тимер тәме — вкус желе́за
тоз тәме — вкус со́ли
2) (положи́тельный) вкус, вкуснота́ прост.тәме бар — облада́ет (хоро́шим) вку́сом
3) ( положительное) восприя́тие вку́са пи́щиавызда тәм (авыз тәме) булмау — не чу́вствовать вку́са пи́щи
4) перен. смак, удово́льствие (от чего-л.)эш тәме — удово́льствие от рабо́ты
5) диал. сласть, сла́дость, сла́дкое(что-л.) подсла́щивающеечәйгә тәм салу — класть в чай сла́сти
•- тәм сизү- тәм тою
- тәм төерчекләре••тәм бирү (кертү) — придава́ть/прида́ть вкус
тәм керү — станови́ться/стать вку́сным
тәм (тәмен) белеп — со сма́ком
тәм (тәмен) белү — знать толк, быть искушённым (в каком-л. занятии)
- тәм китү- тәме китү
- тәм табу
- тәм тату
- тәме йөгерү
- тәмен китәрү
- тәмен җибәрү -
4 торма
сущ.ре́дькаачы торма — го́рькая ре́дька
торма уу — натере́ть ре́дьку
торма өстенә тоз — (погов.) (букв. на ре́дьку да ещё соль)
См. также в других словарях:
ачы — с. 1. Лимон, мүк җиләге, серкә кебек нәрсәләрнең ачылыгын хәтерләтә торган тәм 2. Әрем, борыч, хинин тәме кебек тәм 3. Сизү органнарына начар тәэсир итә торган ачы төтен исе. и. Шундый тәм яки ис 4. Ачыган, ачытылган ачы катык 5. Җир, туфрак тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төче — I. с. 1. Тозы аз булганга яки бөтенләй булмаганга үзенчәлекле тәмен югалткан; тозсыз. Шикәр, тоз, ачы тәмләткечләр салып әзерләнмәгән; киресе: ачы 2. Чүпрә салмыйча әзерләнгән, ачытылмаган (камыр һәм камыр ашлары тур.) 3. Шикәрле, татлы, тәмле 4 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кислота — Составындагы водородны металл белән алыштырганда тоз барлыкка китерә торган, гадәттә ачы тәмле химик кушылма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тозлап-борычлап — 1. Тоз һәм борыч салып 2. күч. Бик ачы, үткер, тәэсирле итеп; көчле тәэсир итә торган сүзләр кыстырып (сөйләү тур.). Ахырынача, җиренә җиткереп, тиешенчә шәп итеп быел рабфакны тозлап борычлап тәмам итәм … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
